« Ga naar nieuws overzicht

Films & Folie in perspectief

07/05/2005 - Praten met kennis van zaken



In de verpakkingswereld wordt er soms vaak nogal losjes omgesprongen met de gebruikte termen. Voor veel klanten gaat het niet zozeer om hoe een product juist heet, maar vooral om wat het kan. Gebruik van de verkeerde term kan echter leiden tot de levering van verkeerde producten en de daarbij horende problemen.



De eerste bedrijfsmatige en industriële toepassingen van kunststof verpakkingsfolie dateren uit het begin van de jaren 50. Folie uit lage dichtheid polyetheen (LDPE) kwam op de markt en werd al snel veel gebruikt. Naast LDPE deden vanaf de jaren 60 een aantal PE-varianten uit hoge dichtheid polyetheen (HDPE) en lineaire lage dichtheid polyetheen (LLDPE) hun intrede in de verpakkingswereld.

Tegenwoordig bestaan er vele soorten en varianten kunststoffolie. Door hun uiteenlopende eigenschappen vindt het materiaal ruime toepassing in talrijke primaire, secundaire en tertiaire verpakkingen. Nieuwe varianten met nieuwe toepassingsmogelijkheden zien regelmatig het daglicht.

• 1. Het kiezen van de juiste folie
• TRENDS: opvallen is de boodschap
• Voorgerokken folie : Pro en contra
• Weet wat je koopt: producten en prijzen
• 3. Optimaliseren van folie-eigenschappen
• 2. Kunststoffen voor verpakkingsfolie
• 4. Folie in verpakkingstoepassingen

1. Het kiezen van de juiste folie

Verpakken is een dynamisch samenspel tussen product, technologie en markt. Van invloed op de keuze van de verpakkingsfolie zijn vragen als: Voor welk gebruik moet de folie geschikt zijn (bijvoorbeeld transparant, magnetronbestendig, diepvriesbestendig, bedrukbaar)? Stelt het product of het productieproces speciale eisen (geringe zuurstofdoorlaatbaarheid, vetbestendigheid, hoge elasticiteit)? Voldoet het aan de eisen op het gebied van productveiligheid en (milieu)wetgeving? Welke eisen stelt de huidige productie en distributie van het product aan de verpakking?
Pas als deze vragen beantwoord zijn, kan de folieleverancier u verder helpen. Samen met u zal hij onderzoeken welk type folie het meest geschikt is.



Er zijn maar weinig typen kunststoffen die zonder meer te gebruiken zijn. Om de eigenschappen van de folie te sturen, kunnen voor het polymeriseren diverse additieven worden toegevoegd zoals katalysatoren, emulgatoren en dispersiemiddelen. Daarnaast zijn er hulp- en vulstoffen die de verwerking verbeteren of bijvoorbeeld de lichtgevoeligheid van de folie beperken. Vóór toepassing van deze stoffen in folie voor voedingsmiddelen dient hun migratiegedrag onderzocht te worden. Met bepaalde behandelingen of door het gebruik van additieven zijn de kunststoffen voor het gebruiksdoel te optimaliseren. Bovendien is het mogelijk de eigenschappen van diverse kunststoffen te combineren door verschillende laagjes kunststof, of kunststoffen met papier en/of aluminium op elkaar te hechten. Ook hier weet uw folieleverancier raad.

TRENDS: opvallen is de boodschap

De hoeveelheid afval vermindert, de uiterlijke kwaliteit (kleur, uitstraling, vormgeving, enz.) verhoogt, tegelijkertijd dalen de verpakkingskosten. Dit zijn de belangrijkste trends in de huidige foliemarkt.



Versproducten

Populair is het gebruik van in folie voorverpakte versproducten. Plastic en papieren zakken hebben voor de verpakking van versproducten afgedaan. De consument beschouwt voorverpakte groenten, fruit en banketwaren niet langer als voorbeelden van 'overpacking'.
Vaak kiezen verpakkers voor de verpakking van versproducten voor PP-folie. De folie kan een onbewerkt monomateriaal of laminaat zijn, al of niet voorzien van voor het blote oog onzichtbare laserperforaties.

PP heeft het grote voordeel dat het kraakt. Daardoor heeft de consument een grotere versbeleving van het product en legt hij minder het verband met kunststof. Omdat de consument graag ziet wat hij koopt, moet de folie kraakhelder te zijn. Veelal krijgt ze om die reden een anti-condens laag.

De consument waardeert zeker convenience, uitstraling, luxe en gemak. Maar ook hier blijkt een grens te zijn aan de prijs die hij voor meer gebruiksvriendelijkheid, luxe of meerwaarde wil betalen.



Opvallen

Opvallen is een eerste voorwaarde om meer te verkopen. Daarom willen merkeigenaars zich onderscheiden in het schap. Talrijke product-verpakkingcombinaties worden uitgeprobeerd. Vaak met succes. Schap- en productpresentaties zien er veel fraaier uit dan vroeger. Zowat alle verpakkingstypes worden voor een bredere productgroep uitgeprobeerd en vervangen de min of meer traditionele verpakkingen. Stand-up pouches worden niet alleen voor dranken gebruikt, maar bijvoorbeeld ook voor het verpakken van fotocamera's. Kaas en chips in stickverpakking staan naast dezelfde producten in paperlook kunststoffolie of kokerverpakking. De hersluitbare folieverpakking voor vochtige doekje vindt nu toepassing als snoepverpakking.
Van traditionele productcategorieën bekende verpakkingsmaterialen worden voor het realiseren van meer onderscheidend vermogen voor een ander segment uitgeprobeerd. Volgens folieproducenten liggen er nog tal van onbenutte mogelijkheden voor een betere prijs/kwaliteitsverhouding of nieuwe doelgroepen. Bijvoorbeeld door gebruik te maken van de stevigheid en de vouweigenschappen van materialen, door nieuwe designs als gemakkelijk te openen stickverpakkingen, door milieuvriendelijker materialen (waardoor de milieuheffing lager uitpakt). Maar evenzeer door de houdbaarheid te verlengen, verpakkingen hersluitbaar te maken, hogere vorm- en afvulsnelheden, betere sealkwaliteit, nieuwe materiaalcombinaties, betere interactie met het product…



Afvalberg

Ook de afvalberg zou aanzienlijk kunnen slinken als we allen samen, een kritische kijk zouden ontwikkelen op de aangeboden producten. Waarom halen we altijd de mooiste verpakking uit het rek? Waarom verkiezen we een product dat mooi verpakt zit in een dikke, dubbele golfkartonnen doos? Welk gen in onze geest trekt ons steeds opnieuw naar de laatste gadget?
Is het traditie? Is het onze cultuur? Is het uit gemakszucht? Is het reclame?



De grote fabrikanten van consumptieproducten zijn zich maar al te goed bewust van de menselijke zwakheden en spelen er met alle mogelijke middelen op in. Het is een grote uitdaging voor de verpakkingssector om aan de vragen van zowel de fabrikant als de consument te voldoen, mét oog voor de ecologische gevolgen.

Voorgerokken folie : Pro en contra

De voordelen van de lichtere voorgerokken folie voor de hele productieketen zijn legio, benadrukt Jacky Bossuyt van D&B pack. Niet alleen komt de pallet beter aan op de bestemming. Hij wijst ook op de milieuwinst en de arbeidsbelasting van zowel de vervoerder en de magazijnmedewerker.



Het milieuprobleem staat boven aan de agenda van de verpakkende industrie. Minder afval -tot 60% à 70% in vergelijking met standaard folie, minder energieverbruik van vrachtwagens die folie aanleveren, minder zware motoren voor de heftruck die pallets met de folie moet vervoeren, somt Jacky Bossuyt op. Dit scheelt in de kosten voor de aanschaf en het gebruik. Het zijn maar enkele voorbeelden waarom voorgerokken folie volgens hem de voorkeur verdiend boven standaard folies. Ook blijft de pallet met voorgerokken folie stabieler, omdat de folie tegen de maximale rek aanzit. Standaardfolie geeft tijdens het vervoer (rijden, optrekken, remmen, afslaan) mee en komt nooit in de originele positie terug. Het is een fabeltje dat het gewicht van de pallet een rol speelt. 'Dat doet er niet toe', zegt Bossuyt. Ook wijst hij op de betere arbeidsomstandigheden voor de vervoerder die de pallets voort moet trekken met een heftruckkarretje. Ook degenen die handmatig een pallet moeten omwikkelen hebben liever een lichte rol van 1,2 kg voorgerokken rekfolie dan een zwaardere rol standaardfolie in hun handen. Bij automatisch wikkelen is een lichtere motor nodig: goedkoper in aanschaf en gebruik.



Peter Artemieff van Artpack ziet de voordelen niet zo.



Voorgerokken folie is een aanvulling op het gamma van folie en geen vervanging van standaardfolie. "Ik ben dan ook niet voor of tegen voorgerokken folies", benadrukt Peter Artemieff van ArtPack. Wel plaatst hij vraagtekens bij de voordelen en beschouwt het product als een vermoedelijke trend. 'Voorgerokken folie om elke pallet gaat te ver.' Voorgerokken folie is volgens hem vooral geschikt voor het verpakken van lichte of heel moeilijk te wikkelen componenten. Een eerste bedenking heeft die bij de gestelde vermindering van de afvalberg met 40%. 'Ik heb zelf metingen gedaan.' Een lager gewicht van de rollen? 'Ik heb daar nooit klachten over gehoord bij mijn klanten.' Dat de pallets met voorgerokken folie door een lager gewicht beter manipuleerbaar zijn, is geen punt. Een voorgerokken folie scheelt voor een pallet inderdaad een paar honderd kg. 'Met een transpalet of een vorkheftruck is er weinig verschil tussen een pallet van 400 of 600 kg.' Ook zijn de wikkelaars voldoende krachtig voor een standaardfolie en maakt het niets uit of een lichtere folie wordt gewikkeld. 'De machines zijn ontworpen op standaardfolie. Het vermogen van de motor is voldoende. Het is geen punt dat de motor bij rekfolies minder zou slijten.' Een belangrijk voordeel van standaardfolie is volgens Artemieff dat de spanning van de folie overal dezelfde is zodat de folie beter de contouren van de pallet volgt. 'Bij een voorgerokken folie is dat niet zo.' Het gaat uiteindelijk om de kwaliteit van de pallet, onderstreept Peter Artemieff.

Weet wat je koopt: producten en prijzen

Ook wat de prijs betreft zijn er nogal wat verschillen. De kostprijs van de grondstof is overigens maar één aspect van het kostenplaatje.



De kostprijs voor afgewerkte folie (inclusief bedrukken, coaten en lamineren) is sterk onafhankelijk van de prijs van de basisgrondstof. Die prijs wordt op zijn beurt bepaald door het prijsniveau van de gebruikte kunststoffen. De prijs van PE en PP ligt zo'n beetje gelijk. PE heeft zijn beperkingen en wordt daarom voor veel toepassingen gecombineerd met andere folie. Het gros van de PP-folie is monomateriaal. Daarom is toepassing van PP doorgaans goedkoper.
Polyesters (PET) zijn een stuk duurder. Maar in combinatie met PE of PP is het mogelijk met PET dunnere folie te maken, waardoor het materiaalverbruik flink lager wordt. Polyamide-achtige (nylon) laminaten en combinaties met aluminiumfolie of gemetalliseerde folie zijn nog duurder.

Producenten van basiskunststoffen verhogen momenteel hun prijzen. De prijsstijgingen kunnen oplopen tot enkele tientallen procenten. De oorzaken zijn bekend: de stijgende prijzen van ruwe olie en druk op de markt door wereldwijde tekorten van C2-monomeer, als gevolg van een aantrekkende economie in het Verre Oosten en de Verenigde Staten.

De prijs van PE heeft ondertussen de psychologische barrière van 1000 euro per ton doorbroken. Door de hoge olieprijzen komt de nieuwe bovengrens dichter bij 1200 euro per ton te liggen. De prijsontwikkeling volgt echter al jarenlang een golfbeweging.




Rekfolie: belangrijke vragen



Aankopers besteden zelden veel tijd aan de keuze van rekfolie en de bijhorende rekfoliewikkelaar. Vaak lijkt rekfolie niet belangrijk genoeg, vergeleken met de vele andere dagelijks aan te kopen producten. De juiste keuze van folie en machine kan echter jaarlijks duizenden euro's besparingen opleveren.



Een eerste vraag die men zich moet stellen is: "Hoeveel pallets moet ik dagelijks met rekfolie omwikkelen?"



Minder dan 10 pallets: handrollen lijken hier de beste keuze. Een machine is niet nodig, maar is natuurlijk mogelijk. De investering zal echter pas op lange termijn terugbetaald worden.



Tussen 10 en 20 pallets: handrollen zijn nog steeds mogelijk maar ergonomisch niet echt te verantwoorden. Een eenvoudige wikkelaar kan goede diensten bewijzen. Door gebruik van een wikkelaar gaat de kost per pallet met minstens 30% naar omlaag en de verpakkingskwaliteit met 100% naar omhoog. De investering is recupereerbaar op relatief korte termijn.



Tussen 20 en 200 pallets: een wikkelaar is onmisbaar. Men moet een keuze maken tussen de verschillende reksystemen (mechanische of elektrische rem, mechanische voorrek of gemotoriseerde voorrek).



Samenvattend: de kost per gewikkelde pallet varieert tussen 20 en 60 eurocent, afhankelijk van de gekozen oplossing.



De tweede belangrijke vraag die men zich moet stellen is: "Welke machine heb ik nodig om mijn type ladingen zonder problemen te kunnen verpakken?"



De aard van de lading is, naast het louter financiële of kwantitatieve aspect, het meest belangrijke criterium bij de keuze van een oplossing.



"Gewone ladingen" vergen slechts een eenvoudige wikkelaar met mechanisch of elektrisch remsysteem. Specifieke opties zijn niet noodzakelijk.

"Gewone ladingen ladingen" zijn ladingen zonder agressieve en snijdende hoeken, vrij stabiel gestapeld en met een relatief hoog minimaal gewicht (vanaf 150 kg tot 2 ton).



"Moeilijker ladingen" zijn ook wikkelbaar met een eenvoudige machine, mits men meer aandacht besteedt aan de juiste soort folie. Dikwijls zal men echter efficiënter werken met een iets meer gesofisticeerde wikkelaar.

"Moeilijker ladingen" zijn pallets die niet echt stabiel zijn of waarvan het gewicht vrij laag is (onder de 150 kg).



"Heel moeilijke ladingen" vereisen absoluut een hoogtechnologische wikkelaar. Multi-programma's, power-stretch, frekwentiegestuurde bewegingen of aangepaste wikkeltechnieken (draaiarm, draaitafel of wikkelrobot) zijn noodzakelijk.



"Heel moeilijke" ladingen zijn onstabiele, lichte (30 kg all-in) of heel agressieve ladingen.



Krimpfolie: kijk naar het doel



PE-folie is steeds bedoeld als bescherming of groupageverpakking. De folie is mat van uitzicht. Meestal is PE-folie goedkoper per kilo. Maar gebruik van PE vereist een dikkere folie (vanaf 25 micron) dan bij PP- of PVC-folie.



Wil men mooi en uiterst snel een product verpakken, dan moet men kiezen voor folies op basis van PVC-, PP- of polyolefinen. Deze folies hebben een hogere glans, laten zich gemakkelijk en sneller lassen en krimpen beter en sneller. De kost is iets hoger per kilo, maar de dikte overstijgt zelden de 25 micron.



Bij de aanschaf van een krimptoestel moet men goed voor ogen houden wat het doel is van de verpakking en welke capaciteit nodig is.



Een kleine drukkerij kan bijvoorbeeld efficiënt en snel gedrukte naamkaartjes verpakken onder krimpfolie met een krimpklok van 2500 euro.
Een videobandfabrikant heeft behoefte aan grote snelheid en mooi uitzicht. Hij is meer gediend met een volautomatische continu-lasser met bijhorende krimptunnel, ter waarde van minimaal 25.000 euro.

Een meubelfabrikant is beter geholpen met een grote krimptunnel en een aangepast inpak-station. De snelheid is hier waarschijnlijk minder belangrijk. Zijn hoofdzorg is veeleer om de goederen mooi en goed te verpakken, zodat ze zonder schade bij de klant aankomen.

Een botenbouwer kan slechts gebruik maken van een krimppistool om heel zijn boot onder folie te krimpen.

3. Optimaliseren van folie-eigenschappen

Extruderen is het onder invloed van druk en temperatuur versmelten van het kunststofgranulaat en het vervolgens tot folie blazen of gieten. De eigenschappen van de folie zijn te beïnvloeden door een verwarmings- en rekproces, of door het verstrekken van de folie. De lange ketens heroriënteren zich dan in de strekrichting, waardoor de helderheid en mechanische en barrière-eigenschappen van de materialen verbeteren.

Andere manieren om de eigenschappen te verbeteren zijn verschillende materialen te combineren door lamineren, coëxtruderen, coaten of metalliseren. Lamineren is het aan elkaar hechten van twee of meerdere lagen folie. Bij coëxtrusie worden tijdens het extruderen van de kunststof ook andere lagen op het materiaal geëxtrudeerd. Bij coaten wordt een dun laagje van een bepaalde kunststof of lak op de folie aangebracht. Metalliseren is het opdampen van een uiterst dunne laag metaal, veelal aluminium.



Met deze methoden is het mogelijk om de specifieke eigenschappen van de folie te verbeteren. PE en PP hebben bijvoorbeeld een goede waterdampbarrière, maar een geringe zuurstofbarrière. Voor veel levensmiddelentoepassingen is een goede zuurstof- en gasbarrière noodzakelijk. Door het materiaal te combineren met een kunststof met een hoge zuurstof-/gasbarrière, zoals EVOH , verbreedt het toepassingsgebied van de folie aanzienlijk. Bovendien is het mogelijk de folie te combineren met papier en aluminium. Metalliseren, ondermeer toegepast op folie voor chipszakken, verhoogt de barrière tegen gas, waterdamp en licht en is decoratief.



De waterdamp- en zuurstof-/gasbarrière van een materiaal is ook afhankelijk van de dikte van de folie. Hoe dunner de folie, hoe geringer de barrière. Door combinatie van een basisfolie met dunne folie met hoge barrière-eigenschappen zijn lichtere verpakkingen te realiseren. De vereiste barrière-eigenschappen van een folie zijn van veel factoren afhankelijk. Belangrijk zijn het type verpakking, de wijze waarop de verpakking gesloten wordt, het product, de houdbaarheidstermijn van het product en de distributiewijze. Het komt erop aan een juist compromis te vinden tussen de barrière-eigenschappen van de folie en andere noodzakelijke eigenschappen, zoals sealbaarheid, bedrukbaarheid, verwerkbaarheid op de verpakkingsmachine, koudebestendigheid en kostprijs. Voor het gemakkelijker bedrukken van de folie is veelal een coronabehandeling noodzakelijk.



Ook door toevoeging van additieven zijn de eigenschappen van de folie te optimaliseren. Toevoegingen die ten behoeve van de productie gebruikt worden zijn bijvoorbeeld anti-blockmiddelen, anti-oxidanten, slip-/glijmiddelen, metallocenen en weekmakers. Toevoegingen ten behoeve van het eindgebruik zijn antistatica, witmakers, vulstoffen-, kleurstoffen, UV-absorbers en - stabilisatoren.

Met de geplande verruiming in de wetgeving zal ook het gebruik van additieven voor actieve en intelligente verpakkingen toenemen. Deze verpakkingen reguleren de microbiële, chemische, fysische en/of fysiologische productkwaliteit door interactie van verpakkingscomponenten en het product. Dat kan door stoffen te absorberen of door afgifte van actieve componenten zoals anti-oxidanten, geur- en smaakstoffen. Sommige intelligente verpakkingen communiceren ook over de status van de inhoud.

2. Kunststoffen voor verpakkingsfolie

Kunststoffen ontstaan uit het kraakproduct nafta, een product dat bij de raffinage van aardolie ontstaat. Een 'kraker' zet nafta om in de bouwsteentjes - de monomeren - voor de uiteindelijke kunststoffen. De monomeren laten zich tot lange ketens aan elkaar koppelen. Dat heet polymeriseren. Zo ontstaat bijvoorbeeld uit het monomeer etheen het polymeer polyetheen. Propeen levert polypropeen op. Het type bouwsteen en de vorming van lange ketens bepalen de eigenschappen van de folie. Elk type kunststoffolie heeft eigenschappen, die ze in meerdere of mindere mate voor een bepaalde verpakkingstoepassing geschikt maakt.



Polyetheen (PE)

Verpakkingsfolie uit PE is geschikt als krimp- en rekfolie en voor het coaten van papier, aluminium of andere kunststoffen. Via polymerisatie van etheen ontstaat soepele lage dichtheid polyetheen (LDPE), die redelijk transparant en goed sealbaar is. De waterdampdoorlaatbaarheid is beperkt, maar de gas- en aromadoorlaatbaarheid is hoog. De vetbestendigheid is slecht. PE is niet bestand tegen hoge temperaturen, maar wel diepvriesbestendig.

De LDPE-varianten VLDPE en ULDPE, respectievelijk very en ultra lage dichtheid polyetheen hebben veel betere optische, barrière- en mechanische eigenschappen ( elasticiteit en verwerkbaarheid) dan LDPE.

Door aanpassingen in het polymerisatieproces ontstaat hoge dichtheid polyetheen (HDPE). HDPE heeft betere mechanische eigenschappen en temperatuurbestendigheid (tot 130°C) dan LDPE. Bovendien heeft het een betere water- en aromadoorlaatbaarheid. Het materiaal is minder helder dan LDPE. De folie is een beetje papier-/melkachtig.

Door naast het monomeer etheen ook buteen of hexeen te polymeriseren, ontstaat lineair lage druk polyetheen (LLDPE). Dit materiaal heeft een hogere elasticiteit, helderheid en glans dan LDPE. Het gebruik van LLDPE in combinatie met LDPE en HDPE kan tot 20% materiaalbesparing opleveren.



Voorbeelden van toepassingen met PE:

LDPE: krimphoezen, eenvoudige folie, industriezakken, draagtassen en talrijke toepassingen als brood-, groente- en fruitzakken.

VLDPE/ULDPE: rekfolie zowel voor schaaltjes als voor palletladingen, sterke en betere lasbare laag in PE-laminaten/gecoëxtrudeerde films (zie verder onder 3).

LLDPE: zeer dunne folie, sterke en beter lasbare laag in PE-laminaten/gecoëxtrudeerde folies, rekfolie voor zowel schaaltjes als voor het insnoeren van palletladingen, in toenemende mate als alternatief voor krimpfolie.

HDPE: vlees, groente, vis, buis- en vlakfolie (zie 3), (boterham)zakjes en tassen, snoeppapiertjes, zakken gemaakt uit folie verstrekte bandjes, geen zware folie als krimpfolie.



Polypropeen (PP)

PP-folie is transparant, glanzend, goed scheurbaar en beter bestand tegen hoge temperaturen dan LDPE. Bovendien 'kraakt' de folie en is ze sterker en minder doorlatend voor waterdamp, gassen, aroma's en vetten dan LDPE. De folie ziet er voor de consument wat minder 'kunststofachtig' uit dan PE. Bij temperaturen onder de 0°C wordt het materiaal bros. Die eigenschap is ondermeer te verbeteren door etheen mee te polymeriseren. PP-folie is gevoelig voor UV-licht, toevoeging van stabilisatoren kan de oxidatiegevoeligheid verminderen. PP-folie wordt vaak gecombineerd met EVOH- of PVDC om de zuurstofbarrière van het materiaal te verhogen.

Door het tijdens productie te verstrekken, wordt de folie sterker, transparanter en minder doorlatend voor gassen en aroma's. Vindt het verstrekken in twee richtingen plaats, dan spreekt men van bi-oriented PP, oftewel BOPP. OPP en BOPP zijn geschikt voor dunne, sterke zakjes.

PP is in wezen onsealbaar. Soms moet de folie echter voor het vormen van verpakkingen geseald worden. Dan is het noodzakelijk een extra laag aan te brengen van materiaal dat wel sealbaar is. De geproduceerde folie kan transparant, wit of metallic zijn.



Voorbeelden van toepassingen met PP:

PP: omsnoeringsbanden, industriële kleefbanden, geweven zakken, hoog transparante verpakkingen voor bloemen en planten en droge producten, geen blaasfilm.

OPP en BOPP: diverse voedingsmiddelen als sla, groenten, fruit, broodjes, biscuits, chips, sigaren, bonbons en snoepgoed, bloemen, zelfklevende tapes en etiketten, reinigingsmiddelen, omsnoeringsbanden, als sterke laag in laminaten en gecoëxdrudeerde folies.



Polyetheentereftalaat (PET)

PET wordt gevormd uit etheen, teraftaalzuur en glycol. Het materiaal is transparant en heeft goede barrière-eigenschappen. PET geeft de folie een sterke en glanzende buitenlaag. Doordat het materiaal slecht sealbaar is, wordt het voor verpakkingsfolie gecombineerd met een laagje PE. Door verstrekken zijn de mechanische en barrière-eigenschappen te verbeteren.



Voorbeelden van toepassingen met PET:

verpakkingsfolie voor salades, vlees, maaltijden, brood- en deegwaren



Etheenvinylacetaat (EVA)

EVA ontstaat door polymerisatie van etheen en vinylacetaat. In vergelijking met LDPE is de folie sterker, elastischer en beter sealbaar. Bij 7-8% vinylacetaat lijkt het materiaal op gemodificeerde LDPE. Bij een vinylacetaatconcentratie van 15-28% lijkt het materiaal op flexibele PVC. EVA gebruikt men als een redelijke sterkte, grote taaiheid en flexibiliteit van het materiaal worden gevraagd.



Voorbeelden van toepassingen met EVA:

folie voor levensmiddelen, liners (binnenzakken) voor bag-in-box containers en gemengd met was als papiercoating.



Etheenvinylalcohol (EVOH)

Etheenvinylalcohol is het resultaat van een reactie van etheenvinylacetaat. Dit materiaal is minder doorlaatbaar voor gassen en waterdamp dan EVA, maar wel aanzienlijk vochtgevoeliger. De hoge gas en aromabarrière nemen af als de folie niet voldoende wordt beschermd. Daarom wordt EVOH veelal tussen waterbestendige lagen van bijvoorbeeld PE, PP of PA (polyamide) opgesloten. EVOH is heel goed sealbaar, antistatisch en heeft een hoge glans.



Voorbeelden van toepassingen met EVOH:

zuurstofgevoelige levensmiddelen, vooral geschikt voor vettig voedsel.



Surlyn

Surlyn is de handelsnaam voor polymeren van etheen, acrylzuren en metaalionen. Het materiaal is beter bedrukbaar dan LDPE en laat zich ook goed inkleuren. Surlyn heeft ook betere mechanische eigenschappen en een betere hechting met metalen. Het materiaal is zeer transparant en heeft vrijwel dezelfde gas- en aromadoorlaatbaarheid als LDPE. De waterdampdoorlaatbaarheid en vochtopname is iets hoger. Surlyn wordt toegepast in laminaten, in gecoëxtrudeerde films en als coating. Het wordt vooral ingezet als een lage sealtemperatuur en hoge sealsterkte nodig zijn, of als de sealnaad verontreinigd kan zijn met product.



Voorbeelden van toepassingen met Surlyn:

krimpfolies voor ondermeer vlees en vleeswaren, skinverpakkingsfolie voor puntvormige artikelen.



Polyvinylchloride (PVC) en Polyvinylideenchloride (PVDC)

Na polymerisatie van vinylchloride ontstaat PVC. Pas na het toevoegen van weekmakers ontstaat 'zachte' PVC-folie. Zachte PVC-folie is een copolymeer van vinylchloride en etheenvinylacetaat. Het materiaal is mat tot glanzend, goed sealbaar en heeft een goede barrière tegen gassen en aroma's. Het wordt geprezen om de goede combinatie van prijs, eigenschappen en brede toepassingsmogelijkheden. Ter discussie staat de korte levensduur van de chloorbron.



Uit polymerisatie van vinylideenchloride (PVDC) ontstaat een transparant, goed sealbaar materiaal met een hoge temperatuurbestendigheid en uitzonderlijk lage gas- en waterdampdoorlaatbaarheid. De barrière-eigenschappen zijn temperatuurafhankelijk.



Voorbeelden van toepassingen met PVC en PVDC:

PVC: versproducten, vacuümverpakte producten, tapes.

PVDC: coating van papier- of kunststoffolie, zuurstofbarrièrelaag in hoge-barrièreverpakkingen, laslaag op folies, diepvriesproducten die in de verpakking worden opgewarmd.



Polyamiden (PA)

Polyamiden h

4. Folie in verpakkingstoepassingen

Het wordt toegepast in vrijwel alle stadia van de supply chain. Een voorbeeld: na de teelt worden kratten sla afgedekt met een folie als bescherming tegen invloeden van buitenaf en om er voor te zorgen dat de sla koel blijft. Na het wassen in het verpakkingsbedrijf verdwijnt de in folie voorverpakte sla richting retailer, eventueel extra beschermd door een rekwikkelfolie. Ook de consument kan na openen van de verpakking folie gebruiken om een gedeelte van de sla een langere houdbaarheid te geven.



Primaire verpakkingen


Het vormen en afvullen van flexibele verpakkingen gebeurt op verticale of horizontale vorm-, vul- en sluitmachines. De machines maken de verpakkingen uit een rol folie of uit voorgestanste verpakkingshulzen. Flexibele verpakkingen worden veelal gesloten door sealen: het verwarmen en gelijktijdig samendrukken van de lagen. Op de verpakkingsmachine is veelal weinig tijd beschikbaar voor het sluiten. Daarom is een goede sealbaarheid van de folie belangrijk. Ook die eigenschap is door combinatie van folies te optimaliseren.



Secundaire en tertiaire verpakkingen



Rekfolie :



Basisgrondstof : LLDPE



LLDPE is vervaardigd uit grondstoffen die in verschillende moleculaire structuren en met verschillende technische eigenschappen verkrijgbaar zijn. De meest gekende en gebruikte soorten zijn buteen, hexeen, octeen en metalloceen.

In functie van het gewenste eindresultaat kiest de extruder voor één of meerdere van deze grondstoffen. De juiste samenstelling van een rekfolie is altijd een fabrieksgeheim en bestaat uit een 'ideale' mix van kennis, machines en grondstoffen. De prijs van de rekfolie wordt hoofdzakelijk bepaald door de samenstelling van de folie.



De fabrikant kan gebruik maken van twee verschillende technieken om rekfolie te extruderen :



Cast extrusie : gemeenzaam ook 'getrokken' extrusie genoemd. Deze manier van extruderen stelt de fabrikant in staat om uitstekende folies te vervaardigen tegen een heel hoge snelheid.

Cast folies zijn wereldwijd de meest gebruikte soort rekfolie. Zij kunnen hoge rekpercentages aan en zijn vrij goedkoop door het hoge aanbod. Zij hebben een goede rek in de lengterichting, maar rekken minder goed in de breedte door hun 'getrokken' extrusie.



Blown extrusie : gemeenzaam ook 'geblazen' folie genaamd. Deze extrusietechniek is gebaseerd op een grote, hoge 'plastic-bel' die herleid wordt tot een vlakke folie. Dankzij deze 'ronde' techniek verkrijgt men een rekfolie met een hogere weerstand tegen doorscheuren dan een cast folie. De uitstekende oriëntatie in beide richtingen (lengte en breedte) geeft als resultaat dat deze folie vooral gebruikt wordt door bedrijven die ladingen met heel agressieve hoeken verpakken.

Een typische eigenschap van deze folie is het lawaai bij het afrollen en het melkachtig uitzicht. Het zijn trouwens deze twee nadelen die aan de basis liggen van het succes van 'cast' foliës.



Rekfolie bestaat uit drie grote families :



De standaard folies: bedoeld om manueel of machinaal uit te rekken. Dit zijn folies gemaakt uit een mix van goedkopere grondstoffen zoals bijvoorbeeld buteen. De bedoeling is niet om een maximaal rendement te koppelen aan een minimaal verbruik en dito kost, maar gewoon om op een eenvoudige manier een pallet te stabiliseren.



De power, pré-stretch of voorrek-folies worden alleen toegepast in de machinale versie en hebben slechts nut indien de klant beschikt over een degelijke rekfoliewikkelaar uitgerust met een gemotoriseerd voorreksysteem (power-stretch device). Deze wikkelaars en folies zijn duurder bij aanschaf. Gebruik echter is goedkoper, zeker als men de kostprijs per verpakte pallet vergelijkt met standaard folies. Voorrekfolies zijn meestal een mix van hexeen, octeen of metalloceen (afhankelijk van de gestelde eisen en type machine).

Rekfolie bestaat uit verschillende lagen. De meest recente extruders zijn geschikt voor vijf lagen. De fabrikant kan dus eigenlijk voor iedere laag een specifieke grondstof gebruiken en zo komen tot een eindresultaat dat zijn 'typische' folie zal worden.

De laatste jaren is er een groeiende vraag gekomen naar hoogtechnische folies, waardoor de gebruiker hogere rekpercentages kan realiseren, zonder aan de kwaliteit van de eindverpakking te moeten raken.



De voorgerokken folies zijn een variant op beide voorgaande soorten. Ze bestaan zowel voor manuele als voor machinale toepassing en hebben als specifieke eigenschap dat zij reeds op voorhand, in de fabriek, werden uitgerokken door middel van een speciaal gepatenteerd systeem.
Het grote voordeel van deze nieuwe technologie is dat de bedrijven hun oude, eenvoudige wikkelaar nu goedkoper en beter kunnen benutten. Bij handwikkelen kan men een lichter materiaal gebruiken (dus minder afval) om handiger en efficiënter pallets kan verpakken. Om tot goede voorgerokken folie te komen, is een goed basismateriaal de eerste vereiste (meestal een high performance, blown film van 25 micron). De goedkopere soorten zijn gemaakt uit een klassieke cast-film. Deze soorten zijn niet slecht, maar hebben dikwijls meer problemen met het verwerken van agressieve ladingen.



Krimpfolie :



Basisgrondstof : Afhankelijk van toepassing LPDE, PP, PVC of polyolefinen



Krimpfolie wordt gebruikt om goederen te groeperen en te beschermen of voor palletverpakking. Afhankelijk van de gewenste verpakkingsresultaten, de uiterlijke aspecten en de gewenste kostprijs, kiest men voor verschillende soorten krimpfolie.



PE-folie is altijd dikker dan PP-folie en wordt meestal gebruikt om zware goederen bij elkaar te houden of als de uiterlijke aspecten niet zo belangrijk zijn. PE blinkt niet, maar is mat van uitzicht. Voor goederen waar het marketingaspect en de hoeveelheden (bijvoorbeeld drankenindustrie) een goedkope, maar mooi bedrukte folie vragen, wordt dikwijls LDPE gebruikt.



PP-folies en aanverwante materialen worden gebruikt om lichte producten of goederen te verpakken die uit marketingoverwegingen, mooi moeten blinken. Een ander belangrijke reden kan de verpakkingssnelheid zijn. PE krimpt traag en last moeilijk, PP en PVC daarentegen laten zich snel lassen en hebben een korte krimptijd.



In functie van het gewenste resultaat moet de klant, in overleg met de leverancier, bepalen hoe de krimpfolie het best wordt aangepast aan zijn noden:



bi-axiaal of mono-axiaal: dit heeft te maken met het krimpvermogen in één of meerdere richtingen,

microperforaties of niet: wanneer een pak aan de 4 zijden is dichtgelast, is micropreforatie aanbevolen. Tijdens het krimproces ontstaat er mogelijk een luchtbel die zonder microperforatie niet weg kan en krijgt u geen mooie krimp. Bij 2 lassen, kop en staart, en waarbij de zijkant open is, hoeft er geen microperforatie. Condens ontstaat bij het pak dat 100% werd dichtgelast. Microperforatie biedt niet altijd de geschikte oplossing om deze ook vocht binnen laat.

glad of stroef: afhankelijk van het palletiseersysteem of het intern transport,

- dikte: van +/- 25 micron tot +/- 200 micron

- binnendiameter van de kern: meestal 76 mm

- maximale buitendiameter van de rol: afhankelijk van machine

- breedte: afhankelijk van gewenste resultaat

- transparant, opaal ingekleurd of bedrukt naar keuze

- anti-UV of niet



De prijs van krimpfolie is vooral afhankelijk van de krimpkwaliteiten en de diktetolerantie. Hoe minder belang men hecht aan de extrusie (type grondstoffen, leeftijd extruders, kwaliteitscontrole, research…), hoe goedkoper de folie.

« Ga naar nieuws overzicht